Een scheve mond, moeite met praten en verlammingsverschijnselen. Dat zijn de meest voorkomende symptomen van een herseninfarct. Marcel Hermsen kreeg er vorig jaar tot twee keer toe mee te maken. “Het is dankzij de doortastendheid van mijn vrouw dat de ambulance zo snel voor de deur stond”, vertelt hij. “Bij mensen die getroffen worden door een herseninfarct is het zaak om er razendsnel bij te zijn”, beaamt neuroloog Michel Remmers. “Hoe eerder medische zorg geboden wordt, des te groter de kans dat de uiteindelijke schade beperkt blijft.”
’s Ochtend vroeg op weg van de slaapkamer naar het toilet, zakte Marcel in elkaar. “Het vreemde is dat ik dit heel bewust heb meegemaakt”, blikt hij terug. “Ik kon alleen niks doen om mezelf op te vangen. Mijn rechterarm en -been waren totaal verlamd.” Marcels vrouw kwam haar man al snel te hulp. “Ze schrok zich te pletter toen ze me zag. Dankzij een BHV-cursus die ze gevolgd heeft, dacht ze al snel aan een herseninfarct. M’n mond hing scheef en ik praatte alsof ik dronken was. Ze heeft dan ook gelijk 112 gebeld. Ook al wilde ik dat zelf niet. Ik dacht: ‘ik ben gevallen en kruip m’n bed weer in om te rusten.”
De opmerking van de ambulancebroeder zal Marcel nooit vergeten. “Hij kwam naar me toe, legde z’n hand op mijn knie en zei: ‘alles komt goed meneer, maakt u zich geen zorgen’. Dat heeft me zo geraakt. Het gaf me echt het gevoel dat ik er niet alleen voor stond,” vertelt hij. “Hulpverleners krijgen maatschappelijk heel wat voor hun kiezen, maar dat verdienen ze echt niet!”
Razendsnel
Om de schade van een herseninfarct zo veel mogelijk te beperken is het belangrijk dat patiënten zo snel mogelijk medische zorg krijgen. “Het infarct wordt veroorzaakt door een stolsel (bloedpropje) dat de doorbloeding van een gedeelte van de hersenen blokkeert”, legt neuroloog Remmers uit. “Hoe langer het duurt voordat de doorbloeding en dus de aanvoer van zuurstof in de hersenen weer op gang komt, hoe groter de kans is op blijvend letsel. Denk bijvoorbeeld aan gedeeltelijke verlamming, spraakproblemen en geheugenstoornis. Bij een ernstige infarct en het langdurig uitblijven van de juiste medische zorg kan de patiënt zelfs komen te overlijden.”
In Amphia worden elk jaar ongeveer 700 mensen met een herseninfarct opgenomen. “Tot 2015 behandelden wij al deze mensen met medicatie om het bloedpropje in de hersenen weg te krijgen. Uit onderzoek bleek in 2015 dat Intra-arteriële trombectomie (IAT) een effectieve behandelmethode is voor een aanzienlijk aantal patiënten. Later dat jaar zijn wij dan ook met de eerste behandelingen gestart.”
Behandeling
“Bij IAT wordt er via de slagader in de lies een katheter ingebracht”, licht interventieradioloog Thijs de Jong toe. “De katheter brengen we omhoog tot het uiteinde in de halsslagader ligt. Via de katheter brengen we vervolgens een nog
dunnere katheter in die zich als een flexibel hulsje (netje) om het stolsel sluit. Via de katheter wordt het stolsel vervolgens weggezogen, waarmee de blokkade direct is verwijderd en de doorbloeding van de hersenen wordt hersteld.” De ingreep duurt maximaal één uur. Omdat het succes van de behandeling afhangt van de snelheid waarmee deze wordt uitgevoerd, staat in Amphia 24 uur per dag, zeven dagen in de week een gespecialiseerd team van medisch specialisten klaar. Of een patiënt op deze manier te behandelen is, is volgens de specialisten afhankelijk van meerdere factoren. Thijs de Jong: “Op een CT-scan zien wij waar het probleem zich voordoet. Zit de verstopping in een klein of groter bloedvat en naar welk deel van de hersenen gaat dat? Als IAT mogelijk is gaan we zo snel mogelijk van start met de ingreep. Hoe eerder we de doorbloeding en zuurstoftoevoer weer op gang kunnen krijgen, des te groter is de kans op een geheel of gedeeltelijk herstel.” Veertig procent van de patiënten verlaat na de IAT-behandeling volledig herstelt of met lichte klachten het ziekenhuis. Voordat IAT werd toegepast was dat twintig procent.
In 2016 en 2017 heeft Amphia in totaal zo’n 150 IAT-behandelingen uitgevoerd. De resultaten zijn volgens Remmers en De Jong zeker hoopgevend. Nu ook alle patiënten met een herseninfarct vanuit de regio Bergen op Zoom en Roosendaal voor IAT in Amphia binnenkomen, zal het aantal behandelingen de komende jaren alleen maar verder toenemen.
Achtbaan
De behandeling in Amphia verliep voor Marcel als een rit in een achtbaan. “Van het ene moment lag ik nog thuis in de gang en twee uur later lag ik op de kamer in Amphia om uit te rusten”, vertelt hij. “Terwijl ik in de ambulance lag werd het team dat de IAT ging uitvoeren opgeroepen. Zij stonden al klaar toen ik bij het ziekenhuis aankwam. Direct is er een scan van mijn hersenen gemaakt en is de bloedprop via IAT verwijderd.” Marcel maakte de ingreep bewust mee. “Toen het propje uit mijn hersenen was weggenomen voelde ik vanuit het niks een steek in mijn hoofd en kwam de rechterkant van mijn lichaam weer tot leven. Het is echt top dat dit kan. Briljant!”
Opnieuw
Marcel bracht een nacht door in Amphia en durfde door de gebeurtenissen van die dag niet te gaan slapen. “Ik was het vertrouwen in mijn lichaam verloren”, legt hij uit. “Een praatje met de zuster stelde mij echter gerust.” Patiënten met een herseninfarct hebben zes maanden hersteltijd nodig. “Ik kon vrij snel weer van alles doen”, vertelt Marcel. “Ik had mijn denkvermogen niet verloren en kon gewoon gitaar spelen.” Helaas volgde na het eerste infarct zes weken later een tweede. “Het gebeurde toen ik ’s ochtends uit de douche stapte. Dit keer viel het linker gedeelte van mijn lichaam uit. Mijn vrouw hoefde me nu niet te overtuigen om de ambulance te bellen.” In Amphia volgde de voor Marcel bekende procedure. “De dokter zei: ‘Hé, jij al weer hier?!’”, glimlacht Marcel. “Het was fijn om een vertrouwd gezicht te zien.”
Het tweede infarct volgde kort op de eerste, waarvan Marcels lichaam nog lang niet herstelt was. “Ik heb na het tweede infarct veel meer last van vermoeidheid”, vertelt hij. “Ik moet erg oppassen dat ik niet teveel van mezelf vraag. Je hebt immers maar een bepaalde hoeveelheid energie per dag.” Ook op mentaal en emotioneel gebied
hebben de gebeurtenissen de nodige invloed gehad. “Bij het minste of geringste dat je iets voelt denk je dat er weer iets gebeurt. Voorheen schroomde ik om anderen met mijn angst en zorgen lastig te vallen. Ik heb echter geleerd om de signalen van mijn lichaam serieus te nemen, erover te praten en gelijk de huisartsenpost of 112 te bellen.”