Ik doe mijn werk als tekstschrijver al bijna 40 jaar en beleef nog steeds veel plezier en voldoening aan dit creatieve ambacht. Toch zou het zo maar kunnen dat wij als vakgroep door nieuwe programma’s zoals ChatGPT overbodig worden. Grijpt artificiële intelligentie (kunstmatige intelligentie) de macht, of blijft er ook in de toekomst nog genoeg werk over voor mensen van vlees en bloed?
Zo nieuw is kunstmatige intelligentie niet
Door alle publiciteit lijkt het of kunstmatige intelligentie, ook wel bekend als AI, volledig nieuw is. Niets is minder waar. Deze vorm van wetenschap werd zo’n 50 jaar geleden namelijk al gebruikt bij het maken van computers en machines die in staat zijn om dingen te doen die normaal gesproken alleen mensen kunnen doen. Door gebruikerservaringen wereldwijd te combineren met de technologische doorontwikkeling van AI ontstonden gaandeweg steeds meer toepassingen gebaseerd op kunstmatige intelligentie. Denk bijvoorbeeld aan stemassistenten, spraakherkenningstechnologie, autonome voertuigen, domotica en robotisering en automatisering binnen bedrijven. Je kunt stellen dat AI iets is dat mensen helpt bij het uitvoeren van taken, het oplossen van problemen en die ons leven gemakkelijker en efficiënter maakt.
ChatGPT is een handig hulpmiddel
Met de introductie van de sterk verbeterde versie van ChatGPT zijn we op het punt aangekomen waarbij een deel van de moderne mensheid denkt dat dit programma het begin van het einde is voor schrijvers, journalisten en andere beroepsmatige tekstverwerkers. Het programma zet korte informatie die je inspreekt via kunstmatige intelligentie razendsnel en zonder enige inspanning om in teksten voor brieven, e- mails, werkstukken, scripties en zelfs complete boeken. Uitermate handig zou je zeggen en iets waar hele beroepsgroepen zwetend van wekker liggen. Toch is enige nuance ook in dit geval zeker op zijn plaats.
Specifieke menselijke kwaliteiten zijn onvervangbaar
Het is zeker niet om mijzelf en talloze andere tekstschrijvers moed in te praten, maar het kantelpunt dat we door de verfijning van bijvoorbeeld ChatGPT hebben bereikt is in alles te vergelijken met de introductie van begrippen als robotisering en automatisering. Ook in de meest vooruitstrevende Hi-tec bedrijven die hun bedrijfsprocessen jaren terug al grotendeels hebben geautomatiseerd spelen mensen nog steeds een belangrijke rol. Die rol is alleen veranderd. Waar operators vroeger heel veel tijd moesten besteden aan zwaar fysiek en repeterend (afstompend en demotiverend) handwerk, kunnen zij zich nu juist meer in hun kracht manifesteren. Denk aan productverbetering, kwaliteitscontrole en het bedenken van nieuwe innovaties. Het intellectuele en creatieve talent krijgt door kunstmatige intelligentie juist meer de ruimte om tot volle wasdom te komen. Bij het gebruik van informatieverwerking op basis van AI zal dat precies zo zijn. Ieder mens heeft
immers zijn unieke kwaliteiten, persoonlijke karaktertrekken, eigen voorkeuren, stijl, en emoties. Kortom menselijke eigenschappen en kenmerken die zich nooit volledig door kunstmatige intelligentie zullen laten vervangen. Niet in ons doen en laten en ook niet in de verbale en non-verbale performance.
Omarm innovaties en blijf je onderscheiden
Als oude rot in het vak juich ik de doorontwikkeling van kunstmatige intelligentie van harte toe. Het moet voor ons professionele tekstschrijvers juist een stimulans zijn om ons door creatief, toegankelijk en inhoudelijk taalgebruik te onderscheiden. Geloof me, ook deze technologische evolutie biedt voor professionals in tekst en taal echt veel meer kansen dan bedreigingen. Pak de handschoen op en laat zien dat wij als unieke mensen samen met nieuwe functionele technologieën prima door één deur kunnen. Zo behouden wij tot in lengte der jaren onze meerwaarde voor onze opdrachtgevers, daar ben ik van overtuigd.
De betekenis van kunstmatige intelligentie
AI is een verzamelnaam geworden voor applicaties die complexe taken uitvoeren waarvoor voorheen menselijke input was vereist, zoals bij de online communicatie met klanten of een potje schaken. De term wordt vaak door elkaar gebruikt met onderliggende gerelateerde termen, zoals machine learning (ML) en deep learning. Er zijn echter verschillen. Machine learning is bijvoorbeeld gericht op het bouwen van systemen die kunnen leren of hun prestaties kunnen verbeteren op basis van de data waarmee de systemen worden gevoed. Hierbij is het van belang om op te merken dat machine learning altijd onder AI valt, maar AI niet altijd onder machine learning.
Om de waarde van AI optimaal te benutten, investeren veel bedrijven enorm in data science-teams. Data science is een interdisciplinair vakgebied waarin zowel wetenschappelijke als andere methoden worden gebruikt om waarde te genereren uit data. Vaardigheden uit vakgebieden zoals statistiek en computer science worden daarbij gecombineerd met zakelijke kennis om data uit meerdere bronnen te analyseren.